Niezwykle cenne numizmaty to te, które albo wydane były w bardzo niewielkim nakładzie, albo te, z którymi wiążą się niezwykłe historie. Monety koronne Stanisława Augusta Poniatowskiego zdecydowanie należą do tej drugiej grupy. Są one w pewnym stopniu obrazem, odbiciem jednej z najśmielszych reform finansowych, jakie kiedykolwiek miały miejsce w naszym kraju. Była to bezprecedensowa reforma, która wprowadziła nowy system monetarny. Podstawą nowego systemu stała się grzywna kolońska.
Ta pruska stopa mennicza ważyła dwieście trzydzieści trzy gramy i była podstawą systemów monetarnych w wielu regionach. Polacy jednak nie przyjęli niemieckiego systemu monetarnego w całości, ponieważ bicie monet odbywało się według wzorców holenderskich. Ktoś mógłby spytać, czy nie lepiej byłoby, gdyby przecież polskie monety koronne Stanisława Augusta Poniatowskiego, wybijać według naszych własnych wzorców, nowym polskim systemem.
Odpowiedź brzmi „nie”, a to dlatego, że odwołanie się do stabilnego, ogólnie znanego wzorca, dawało nowemu systemowi monetarnemu wiarygodne oparcie. Dokładnie na tej samej zasadzie w niektórych krajach ustala się kurs własnej waluty na sztywno względem innej, choć ten proceder ma także negatywne skutki, ale założenie jest tożsame. Monety koronne Stanisława Augusta Poniatowskiego bito oczywiście w różnych nominałach, z których zaledwie dwa używane są i dziś: grosze i złotówki. Pozostałe są już tylko atrakcją numizmatyczną, choć w historii to najdrobniejsze szelągi i najwyższy nominał, czyli dukaty, pozostawiły ślad najbardziej wyraźny, łącznie z doc pokaźnym zbiorem przysłów i powiedzeń.
Jednak dla numizmatyków monety koronne mają jeszcze jedną cechę niezwykle istotną, choć, jakby się mogło wydawać, trywialną. Są mianowicie wykonane niezwykle starannie i ładnie. Choć oczywiście nie jest celem numizmatyka kolekcjonowanie monet ładnych, to jednak miło jest wiedzieć, że w naszych zbiorach znajdują się monety uznane jednogłośnie niemal za najbardziej estetyczne w historii nie tylko polskiej, ale i europejskiej monety. Faktem jest też, że nie wszystkie egzemplarze równie dobrze wyglądają dziś, po ponad dwóch wiekach od wybicia, ale wiele z nich zachowało się w stanie bardzo dobrym i doskonale wyglądają w dzisiejszych kolekcjach, wyczyszczone i zadbane, nawet po tylu latach wyglądające jak prosto spod stempla.