Są takie monety, bez których niektóre kolekcje nie mogą się obejść. Chodzi o zbiory grupujące monety obce będące w obiegu na ziemiach polskich, a przykładem takiej monety jest denar krzyżowy. Okres, w którym była bita ta prosta moneta z mennicy Magdeburg szacuje się na lata przed tysiąc drugim rokiem. Od razu powinna się nam kojarzyć data Zjazdu Gnieźnieńskiego, co powinno w nas wzbudzić pewien niepokój. Przyzwyczajeni zapewne wszyscy jesteśmy do tego, że głównym powodem, który powoduje, że obce monety wchodzą do obiegu jest wojna.
Tymczasem o wojnie w tym okresie nic nam nie wiadomo, skąd wiec nagle denary krzyżowe na ziemiach polskich? Prawdopodobnie po prostu ta moneta była spontanicznie sprowadzona do Polski i przyjęła się jako z jakichś względów wygodniejsza od rodzimych monet. Nie tylko zresztą przyjęła się, ale podejrzewa się, że zdominowała gospodarkę i stała się popularniejsza niż monety krajowe. Denar krzyżowy z całą pewnością nie jest najpiękniejszą monetą, jaką można mieć w swojej kolekcji: awers przedstawia równoramienny krzyż, rewers obraz kapliczki, oba jednakowo proste, niemalże schematyczne. Mimo tego jednak, jest to pozycja obowiązkowa, jeśli interesują nas monety obce będące w obiegu na ziemiach polskich.
Poza tym wyjątkowość tej monety wcale nie wypływa z jej wieku, ale raczej z faktu, że jest to numizmat, który daje nam bezpośrednią możliwość obcowania z tysiącem lat historii. To okres niewyobrażalnie długi, dlatego też denary krzyżowe stają się tak bardzo cenne. Jak bardzo dokładnie? Trudno powiedzieć, ponieważ po tysiącu lat nie zostało ich wcale tak wiele, więc już z samego tego powodu ich cena nie należy do niskich. Poza tym, znalezienie choćby kilku egzemplarzy w dobrym, naprawdę dobrym stanie, jest bardzo trudne.
Ostatecznie dziesięć wieków to czas, jaki potrafi uszkodzić chyba każdy materiał, a technika bicia monet u progu jedenastego stulecia nie była jeszcze specjalnie wyszukana, nie było też sposobu, aby chronić monety przed niszczeniem. Jednocześnie to, co groźne jest dla osób dziś poszukujących denarów krzyżowych to to, że jak wszystkie monety obce będące w obiegu na ziemiach polskich, doczekał się on setek różnych falsyfikatów, które są sprzedawane po cenie, względem oryginału, dość atrakcyjnej, jednak w rzeczywistości nie są warte absolutnie żadnej kwoty, są tylko kawałkiem blaszki, często zresztą marnie odwzorowanej.